Την υγεία μας να 'χουμε

Το ζήτημα της υγείας ήταν για καιρό καταδικασμένο να συζητιέται σε χώρους όπως τα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα και τα τηλεοπτικά στούντιο, να κατατίθεται με ένα λόγο αποστειρωμένο, ο οποίος απαγόρευε την πρόσβαση σε οποιονδήποτε και οποιανδήποτε δεν είχε το ρόλο του ειδικού. Η εξέγερση του Δεκέμβρη απελευθέρωσε έδαφος μέσα στην πόλη, απελευθέρωσε χώρους μέσα στους οποίους εμείς, άνθρωποι που προσπαθούσαμε να προσεγγίσουμε το θέμα της υγείας απομονωμένα και αποσπασματικά, κατορθώσαμε να βρεθούμε και να μιλήσουμε έξω και πέρα από το θεσμικό πλαίσιο που ως τότε μας προσφερόταν ως μονόδρομος. Έπειτα από αρκετές συζητήσεις, αντιθέσεις και διαφωνίες, κάποιοι και κάποιες αποφασίσαμε να βρεθούμε ως συνέλευση για την υγεία στον κατειλημμένο κοινωνικό χώρο του πρώην ΠΙΚΠΑ, στα Άνω Πετράλωνα. Κάθε Δευτέρα, πραγματοποιείται συνέλευση, στην οποία συμμετέχουν τόσο εργαζόμενοι/ες στο χώρο της υγείας όσο και άνθρωποι που έχουν έρθει σε επαφή με το χώρο της υγείας μόνο ως ασθενείς - αντικείμενα εξέτασης. Σκοπός της συνέλευσης δεν είναι να προσφέρει έναν εναλλακτικό τρόπο διαχείρισης της υγείας στο πλαίσιο της κρατικής οργάνωσης, να υποκαταστήσει δηλαδή το κράτος και τις δομές του, αλλά να αμφισβητήσει στην πράξη την ουσία και το περιεχόμενο των ίδιων αυτών των δομών. Σε μία συζήτηση που εξελίσσεται μέσα στους τελευταίους δύο μήνες, προσπαθούμε να ψηλαφήσουμε και να αναγνωρίσουμε τόσο τις διαστάσεις της συνεχούς υποβάθμισης του δημόσιου συστήματος υγείας και τα τεράστια οικονομικά οφέλη που απορρέουν από αυτή όσο και τις σχέσεις εξουσίας που αναπτύσσονται και κυριαρχούν σε έναν ιδιαίτερα ευαίσθητο χώρο, όπως είναι αυτός της υγείας. Ζητούμενο της συνέλευσης είναι η συμμετοχή όλων, ισότιμα και αντιιεραρχικά, η ζύμωση των απόψεων, η συνδιαμόρφωση ενός προτάγματος για μία υγεία από εμάς για εμάς και για όλους/ες.


Η κυρίαρχη αντίληψη για την υγεία είναι η εικόνα μίας Αλήθειας, την οποία μπορούν να κατέχουν οι ειδικοί και στην οποία όλοι/ες οι υπόλοιποι/ες αναγκαζόμαστε να συμμορφωθούμε. Η υγεία, όμως, είναι υπόθεση όλων. Η παρέμβαση στο σώμα μας, η θεραπεία του και η κατάστασή του είναι ζητήματα που δεν μπορούν παρά να μας αφορούν. Δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση να ξεχάσουμε ότι το περιβάλλον στο οποίο ζούμε, οι τροφές με τις οποίες τρεφόμαστε, η οικονομική και κοινωνική μας θέση, η πίεση που μας ασκείται καθημερινά είναι παράγοντες που επηρεάζουν με καθοριστικό τρόπο την υγεία μας. Πολύ περισσότερο, δεν θέλουμε να ξεχάσουμε ότι εκείνοι που ευθύνονται για την καταστροφή της πολύ εύκολα παρουσιάζονται ως ‘’σωτήρες’’ της, είτε άμεσα είτε έμμεσα. Ο ίδιος μηχανισμός που φροντίζει να υψώνει κεραίες κινητής τηλεφωνίας μέσα στις γειτονιές μας, που, στο όνομα της παραγωγικότητας, καταδικάζει σε θάνατο ή μακροχρόνια ασθένεια εκατοντάδες εργαζόμενους και εργαζόμενες, που δημιουργεί ένα κοινωνικό περιβάλλον απομόνωσης και απελπισίας, είναι αυτός που επενδύει σε φαρμακοβιομηχανίες και ιδιωτικά νοσοκομεία, που αποκομίζει τεράστια κέρδη από τη διαχείριση του φόβου, της ανάγκης και του πόνου.

Πέρα όμως από την προφανέστατη οικονομική διάσταση του ζητήματος, η υγεία αποτελεί και ένα μέσο χειραγώγησης, ελέγχου και υποταγής. Κοινωνικές ομάδες αποκλείονται πλήρως από την πρόσβαση σε φάρμακα και περίθαλψη, ενώ η τρομολαγνεία των ΜΜΕ συμβάλλει στην ακόμη μεγαλύτερη περιθωριοποίησή τους, εξυπηρετώντας πολιτικά εκείνους που επενδύουν στα τρομοκρατημένα πλήθη. Ενδεικτικό παράδειγμα της κατάστασης αυτής είναι η αντιμετώπιση των μεταναστών ως φορέων επικίνδυνων, ξεχασμένων ασθενειών, που απειλούν τους πολιτισμένους γηγενείς.

Στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί και η καθημερινή μας εμπειρία από τα δημόσια νοσοκομεία, τα φακελάκια και οι μίζες, η υπερσυνταγολόγηση φαρμάκων και η έλλειψη προσωπικού, που συνθέτουν ένα σκηνικό τέλειας υποβάθμισης, με μόνη προοπτική την καταφυγή στον ιδιωτικό τομέα.

Προφανώς, οι δυνατότητες αλλά και οι προθέσεις μας δεν παρέχουν “μαγικές λύσεις” για όλα τα παραπάνω. Εξάλλου, το πρώτο βήμα για κάθε ζήτημα είναι προσπαθήσουμε να αναγνωρίσουμε και να συζητήσουμε όλες τις διαστάσεις του. Έτσι, δεν φιλοδοξούμε να στεγάσουμε στο ΠΙΚΠΑ ένα νέο Κέντρο Υγείας ούτε να λειτουργήσουμε ένα χώρο κατά τα πρότυπα των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, λαμβάνοντας επιχορηγήσεις από τους πραγματικούς φορείς της ασθένειας, το κράτος και τις επιχειρήσεις, και ουσιαστικά προωθώντας τα δικά τους συμφέροντα. Αυτό που μας αφορά είναι να ψηλαφήσουμε τη δυνατότητα δημιουργίας μίας δομής που θα έρχεται σε ρήξη με τα υπάρχοντα μοντέλα διαχείρισης της υγείας και θα αντιλαμβάνεται τον εαυτό της ως μέρος της συνολικής κοινωνικής πρότασης για την αυτοοργάνωση των ανθρώπων.

Αποφασίσαμε λοιπόν τη λειτουργία, κάθε Δευτέρα και Πέμπτη 19:00 – 21:00, ενός ανοιχτού χώρου υγείας, πρόσφορου για συζήτηση και προβληματισμό, και στον οποίο θα υπάρχει η δυνατότητα συμβουλευτικής υποστήριξης και ενημέρωσης για προβλήματα υγείας. Πολύ περισσότερο, επιδιώκουμε την ανασύσταση του πραγματικού κοινωνικού χώρου, όπου όλες και όλοι έχουν θέση και λόγο.

ανοιχτή Συνέλευση για την υγεία | κατάληψη ΠΙΚΠΑ Πετραλώνων

Κάλεσμα σε συνέλευση για την υγεία στο κατειλημμένο πρώην ΠΙΚΠΑ (Άνω Πετράλωνα) Κάλεσμα σε συνέλευση για την υγεία στο κατειλημμένο πρώην ΠΙΚΠΑ (Άνω

Κάλεσμα σε συνέλευση για την υγεία στο κατειλημμένο πρώην ΠΙΚΠΑ (Άνω Πετράλωνα)

Το Σάββατο 4 Απρίλη η λαϊκή συνέλευση κατοίκων Πετραλώνων, Κουκακίου και Θησείου αποφασίζει να οικειοποιηθεί το χώρο του πρώην ΠΙΚΠΑ, στην περιοχή των πέτρινων, στα Άνω Πετράλωνα.

Το πρώην ΠΙΚΠΑ είναι ένα πέτρινο κτίριο που χτίστηκε πριν πενήντα περίπου χρόνια μαζί με τον υπόλοιπο οικισμό των πέτρινων και κατοικήθηκε από τον πληθυσμό των προσφύγων που βρισκόταν στην περιοχή. Για πολλά χρόνια λειτούργησε ως χώρος πρωτοβάθμιας περίθαλψης για μητέρες και παιδιά, ενταγμένο στο πλαίσιο του «κράτους πρόνοιας» που άρχισε να δημιουργείται εξαιτίας των κοινωνικών πιέσεων της περιόδου της δεκαετίας του ‘50.

Με την αναδιάρθρωση του καπιταλισμού και την αναδιαμόρφωση των κοινωνικών σχέσεων, τέτοιες δομές σταμάτησαν να θεωρούνται απαραίτητες στους πολιτικούς σχεδιασμούς του κράτους, οπότε και προωθήθηκε η σταδιακή κατάργησή τους. Με νομοθετική ρύθμιση το 1999, το υπουργείο υγείας μετέφερε το προσωπικό των ΠΙΚΠΑ σε προσωποπαγείς ή οργανικές θέσεις στα δημόσια νοσοκομεία. Αντίστοιχες δομές μέριμνας μητέρων και παιδιών μεταφέρθηκαν έτσι σε κεντρικότερους σχηματισμούς όπως τα ΙΚΑ ή τα νοσοκομεία. Έκτοτε τα ΠΙΚΠΑ έκλεισαν ή υπολειτουργούν.

Μετά από σχεδόν πέντε χρόνια εγκατάλειψης, το κτίριο ανοίχτηκε με σκοπό να επιστρέψει ξανά στους κατοίκους και να λειτουργήσει ως ανοιχτός, αυτοοργανωμένος κοινωνικός χώρος. Η εικόνα του εσωτερικού του φανερώνει την απαξίωση των κρατούντων για τη δημόσια υγεία και τον άνθρωπο γενικότερα. Παρατημένα αρχεία, ληγμένα φάρμακα και εμβόλια, σφραγίδες, τεχνικός εξοπλισμός αγνοήθηκαν με το γύρισμα του λουκέτου.

Η ιεράρχηση των κοινωνικών αναγκών με γνώμονα το κέρδος είναι η τακτική που έχει ως αποτέλεσμα την ανύπαρκτη πρωτοβάθμια περίθαλψη, την υπολειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων, την ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα και την εμπορευματοποίηση της υγείας. Σε αυτό το πλαίσιο το ΠΙΚΠΑ, ως χώρος πρωτοβάθμιας φροντίδας πρέπει να παραμείνει κλειστό.

Λαμβάνοντας υπόψη την ιστορία του χώρου, αλλά και της γενικότερης κατάστασης που επικρατεί στην υγεία σήμερα , στην κατάληψη του ΠΙΚΠΑ πραγματοποιείται ανοιχτή συνέλευση για την υγεία. Σε αυτή συμμετέχουν υγειονομικοί και μη που συναντήθηκαν τις μέρες της εξέγερσης του Δεκέμβρη και έκτοτε συνεχίζουν με παρεμβάσεις και συζητήσεις πάνω στην υγεία.

Στόχος της συνέλευσης είναι η δημιουργία ενός χώρου για την υγεία, που σε καμία περίπτωση δεν επιδιώκει να αντικαταστήσει το δημόσιο σύστημα περίθαλψης, ούτε να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε αυτό όπως κάνουν οι φιλανθρωπικές ή οι μη κυβερνητικές οργανώσεις. Αντίθετα, σκοπός είναι η δημιουργία μιας δομής ανταγωνιστικής προς το υπάρχον, με χαρακτηριστικά που θα διαμορφωθούν από την αλληλεπίδραση της κοινωνίας και των ατόμων που παραδοσιακά θεωρούνται ειδικοί, δηλαδή των υγειονομικών.

Η υγεία ως συνθήκη αρμονίας του ανθρώπου με το σώμα του αλλά και το περιβάλλον στο οποίο εντάσσεται δεν μπορεί να αφήνεται να διαχειριστεί από ειδικούς, αλλά απαιτεί ενεργό και ισότιμη συμμετοχή όλων. Μια υγεία από εμάς για μας.

Δεδομένο θεωρούμε ότι η υγεία μπορεί να είναι πολλά πράγματα, ένα μέρος των οποίων είναι η δυτική ιατρική, ένα άλλο όμως είναι και το περιβάλλον, η εργασία, οι κοινωνικοί αποκλεισμοί ή ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς.

Προτάσεις που έχουν κατατεθεί σχετικά με το τι θα μπορούσε να γίνει στο χώρο του πρώην ΠΙΚΠΑ είναι:

• Συζητήσεις, ενημερώσεις γύρω από συγκεκριμένες ασθένειες έτσι όπως ορίζονται από τη δυτική ιατρική π.χ. σακχαρώδης διαβήτης
• Συζητήσεις- ενημερώσεις με θέμα την επίδραση της καταστροφής του περιβάλλοντος στην υγεία π.χ. ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, κεραίες κινητής τηλεφωνίας
• Συζητήσεις- ενημερώσεις για την επίδραση της εργασίας στην υγεία μας π.χ. καθημερινό άγχος στη δουλειά, επαγγελματικά νοσήματα
• Μαθήματα πρώτων βοηθειών
• Δημιουργία ομάδων αυτοβοήθειας π.χ. όσον αφορά στην ψυχική υγεία
• Διερεύνηση αναγκών αποκλεισμένων κοινωνικά ομάδων όπως ανασφάλιστων, ανέργων και μεταναστών και έμπρακτη αλληλεγγύη προς αυτούς μέσα από συλλογικές διαδικασίες.
• Μελέτη θεραπευτικών ιδιοτήτων φυτών (βότανα) και καλλιέργειά τους προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως εναλλακτικά φαρμάκων.
• Δημιουργία βιβλιοθήκης με υλικό που έχει σχέση με την υγεία ώστε να μπορεί ο καθένας να ενημερώνεται για θέματα που τον αφορούν
• Λειτουργία κάποιες ώρες την εβδομάδα χώρου συνάντησης, αλληλεπίδρασης και συμβουλευτικής σε θέματα υγείας.

Ωστόσο θεωρούμε ότι τόσο η κατάληψη του πρώην ΠΙΚΠΑ όσο και η συνέλευση για την υγεία είναι κάτι που ανήκει σε όλους μας, και χρειάζεται τη συμμετοχή μας για να δημιουργηθεί κάτι που εκφράζει και καλύπτει τις ανάγκες μας. Για να προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε μια υγεία από εμάς για εμάς.

Ανοιχτή συνέλευση για την υγεία κάθε Δευτέρα στις 7 το απόγευμα στον ανοιχτό κοινωνικό χώρο της κατάληψης πρώην ΠΙΚΠΑ, στα πέτρινα (Άνω Πετράλωνα)

Ανοιχτή συνέλευση για την υγεία κατάληψης πρώην ΠΙΚΠΑ